چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟
از جمله کتاب‌هایی که این روزها مطالعه‌اش خارج از لطف نیست، کتاب "چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟" نوشته دارون عجم‌اوغلو و جیمز رابینسون است. این کتاب به بررسی دلایل رشد و شکوفایی کشورهایی مثل نروژ و سقوط و انحطاط کشورهایی مثل مالی می‌پردازه.
تمرکز این کتاب برروی عوامل مرسومی مثل جغرافیا، آب و هوا، منابع طبیعی، فرهنگ و ... در تعیین پیروزی یا شکست ملتی نیست، بلکه به بررسی نهادهای سیاسی و اقتصادی داخلی و تاثیر اونها بر سرنوشت جامعه می‌پردازه. از منظر کتاب، حکومت‌ها در برخورد با این نهادها دو دسته هستن:
1) حکومت‌های مشارکتی: در این حکومت‌ها، مشارکت در امور اقتصادی و سیاسی و بهره‌برداری از مزایای آن محدود به ارگان‌های حکومتی و خواص نیست، بلکه مردم و هر نهادی با آزادی و برخورداری از حمایت و امنیت می‌تونن در این امور مشارکت کنن.
2) حکومت‌های انحصاری یا استخراجی: در این حکومت‌ها، اکثر منابع و امکانات در اختیار گروه محدودی از نزدیکان و طرفداران حکومت هست. این حکومت‌ها منابع را از جمعیت خود استخراج تا نخبگان کوچک وفادار به حاکمیت رو غنی کنن. این استخراج می‌تونه از نفت یا سایر منابع طبیعی یا استخراج کلی ارزش اقتصادی باشه.
دارون عجم‌اوغلو همچنین اخیرا در مصاحبه‌ای درباره حکومت ایران گفته:
" طبق تعریف حکومت‌های استخراجی، حکومت کنونی ایران یک رژیم استخراجی آشکار است. همچنین به نظر من و بر اساس گزارش‌ها و تحقیقاتی که درباره ایران خوانده‌ام، می‌توان گفت که حکومت از قدرت خود برای ثروتمند کردن یاران وفادارش استفاده کرده است. تاریخ مملو از رژیم های دیگر از این دست است و بیشتر آنها در نهایت به دولت‌های درمانده تبدیل می‌شوند. نهادها دست از کار می‌کشند و نخبگان حکومتی روز به روز درنده و بی تفاوت‌تر نسبت به مصیبت مردم می شوند. این نیز مرحله‌ای است در آن اغلب خشونت و سرکوب به شکل شدیدتری ظاهر می شود. بنابراین بله، من می‌ترسم که ایران هم در حال حرکت به این سمت باشد."
خلاصه این کتاب رو می‌تونین در پادکست بی‌پلاس زیر گوش بدین:
https://bpluspodcast.com/podcast/first-season/why-nations-fail/
