در دو هفته گذشته مکررا توسط دوستانی گفته میشه که ارزشها غیر قابل تغییر هستن و باید به هر طریقی حفظ بشن. بله درسته. ارزشهای هر نهاد اجتماعی، نشان دهنده شخصیت و هویت اون نهاده و ماندگاری اون نهاد، به ماندگاری اون ارزشها و تعهد بهشون وابسته هست.
اما به نکات زیر درباره ارزش دوست دارم اشاره کنم:
1) جامعه ایران یک تمدن 2500 ساله هست و در این 2500 سال مجموعهای از ارزشهای مدنی وجود داشته که تونسته پایداری ایران رو حتی بعد از تسخیر توسط مغولها، عربها و ... حفظ کنه. ارزشهای جامعه ما فراتر از ارزشهای 40 ساله جمهوری اسلامیست.
2) ارزشهای یک جامعه توسط مالکان حقیقی اون که مردم هستن مشخص میشه، نه عدهای اقلیت در قدرت. ارزش باید توسط عمده اعضای جامعه پذیرفته شده باشه. نه اینکه هر کس باوری به اون ارزش نداشت، درهای خروج رو به سمتش باز کنیم. مجدد تکرار میکنم چون مردم مالک جامعه هستن، مرجع تعیین ارزشها هم خودشونن.
3) ارزش با قوانین متفاوته. پیروی از ارزش الزام قاونونی نداشته و عدم تبعیت از اونها مجازات مدنی به دنبال نداره، بلکه فرد بصورت اتومات از جامعه خود طرد میشه. مفهوم و معنای ارزشهای دینی ما هم تفاوتی آنچنانی با ارزشهای تاریخی ایران نداره. آنچه توسط دوستان ارزش نامیده میشه، تفاسیری از ارزشهای دینیست که بصورت قانون در اومده.
4) و در نهایت، از ارزشهای اساسی تاسیس نظام فعلی بحث جمهوریت و مردم سالاریست. مسئولین ما همین ارزش رو طبق حرفشون حفظ کنن، بقیه موارد اتوماتیک حل میشه.
در همین راستا، مطالعه کتاب «ساختن برای ماندن» از جیم کالینز رو توصیه میکنم.